گزارش | "صدای حوزه" از استقلال تا جهانی شدن
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، پیروزی انقلاب اسلامی ایران به عنوان معجزه سیاسی قرن، خط بطلانی بر حکومت 2500 ساله شاهنشاهی و استبداد و خودکامگی در کشور و سرآغاز فصل نوینی از تاریخ ایران محسوب می شود؛ تغییری که با ایجاد تحول عظیم در وضعیت جامعه در حوزه های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، عمرانی و زیرساختی، توانست ظرفیت های عظیم کشور را در جهت افزایش رفاه عمومی و عدالت اجتماعی و اقتصادی فعال کرده و زمینه را برای پیشرفت کشور در حوزه های گوناگون فراهم کند.
در حقیقت، تکیه بر استقلال کشور و بهره گیری از ظرفیت های درونی و توانمندی های موجود در کشور سبب رقم خوردن پیشرفت هایی در این 40 سال شده و برگ زرینی را به کتاب قطور تاریخ ایران افزوده است.
بررسی دستاوردهای انقلاب اسلامی پس از گذشت چهاردهه از عمر پربرکت آن و مقایسه با دوران پیش از انقلاب موضوعی است که می تواند دریچه ای از آگاهی را بر روی آحاد جامعه نسبت به نقاط قوت و پیشرفت های انقلاب بگشاید و از سویی نیز مجالی را فراهم آورد تا با نگاهی به راه پیموده در این چهاردهه، برنامه ریزی دقیق و جامع تری نسبت به آینده طراحی و اجرا شود.
در این میان، نهاد روحانیت که در مسیر تشکیل و تداوم انقلاب اسلامی همواره پرچمدار نهضت اسلامی بوده، در زمینه تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی نیز نقش مهمی ایفا می کند چراکه روحانیان از ابتدای شکل گیری نهضت اسلامی و شکل گیری انقلاب و پس از انقلاب همواره در مرکز کانونی اتفاقات و رویدادها بوده و بهتر از هر قشر دیگری می توانند به بیان دستاوردهای نظام اسلامی و تبیین آنها بپردازند.
در ادامه به برخی از شاخص های مهم پیرامون دستاوردهای بی بدیل نظام اسلامی از دیدگاه برخی صاحب نظران، نویسندگان و پژوهشگران حوزه علمیه قم پرداخته ایم که تقدیم مخاطبان می شود.
حاکمیت ولایت فقیه فتح الفتوح نظام
حاکمیت اسلام ناب که از طریق گفتمان و نظریه ولایت فقیه میسر شده است را باید یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی دانست.
در واقع مردم متدین، مؤمن و انقلابی ایران اسلامی با قیام خود علیه ظلم و ستم و استبداد، زمینه را برای حاکمیت احکام و شریعت الهی فراهم کرده و با رأی بیش از 98 درصدی به جمهوری اسلامی، حاکمیت ولایت فقیه که نمود عینی و عملی اسلام ناب است را به عنوان شیوه مدیریتی جامعه برگزیدند.
حجت الاسلام مهدی قربانی، دکترای علوم سیاسی و عضو گروه فلسفه سیاسی دایرة المعارف علوم عقلی مؤسسه امام خمینی(ره) پیرامون دستاورد انقلاب اسلامی در زمینه حاکمیت اسلام و نظریه ولایت فقیه می گوید: «نظريه ولايت فقيه بهعنوان نظريه سياسي تمدن نوين اسلامي، ضمن توجه به نقاط مثبت در نظريه سياسي تمدن مدرن غربي، نقاط ضعف آن را ترميم کرده است و با درک واقعيتها و ضرورتهاي زندگي سياسي ظرفيت مناسبي را براي ساخت تمدني نوين مهيا کرده است.»
وی می افزاید: «نظريه سياسي حاکم بر جمهوري اسلامي ايران، نظريه ولايت فقيه است که مؤلفههاي سياسي تمدن نوين اسلامي در درون آن ساخته ميشود که در این نظریه ضمن بهرهگيري از نقاط مثبت ساير نظريهها، بسیاري از کاستيهاي موجود در نظريه سياسي تمدن مدرن غربي به چشم نميخورد و از ظرفيت مناسبي براي در اين زمينه برخوردار است که تأکيد توأمان بر وحدت و کثرت، تعادل ميان تمرکز و توزيع قدرت، تأليف ميان منافع جمعي و فردي، توجه توأمان به آزادي و الزام، ارائه راهکارهای لازم برای مشارکت سياسی فعال از این ظرفیت ها محسوب می شوند.(... ادامه)
حجت الاسلام احمدی شاهرختی مبلغ بین المللی حوزه علمیه نیز حاکمیت ولایت فقیه را فتح الفتوح نظام می داند و معتقد است: «فتح الفتوح نظام ما این بود که در رأس نظام کسی را نشاند که نزدیکترین فرد چه به لحاظ اخلاقی و چه به لحاظ علمی به معصوم(ع) است این همان سِرّ موفقیت های فراوان در عرصه های گوناگون در نظام مردم سالاری دینی است.»
وی می افزاید: «نکته مهم اینجا است که زیر مجموعههای رهبری مقتدر، ولایی، معنوی، عالمانه و فرهیخته نیز باید به لحاظ فکری و عملی رأس نظام یعنی رهبری نزدیک باشند؛ زیرا به هر میزان که فکر و عمل شان مطابق مبانی فکری رهبری باشد، موفق بوده و به هر مقدار از آن دور باشد، از رسیدن به خودکفایی هم دور می شوند؛ به عبارت دیگر دستیابی به استقلال حقیقی مبتنی بر نهادینه سازی اندیشه های رهبری در جامعه است.»(... ادامه)
حجت الاسلام محمد جعفر حسینیان عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی نیز یکی دیگر از حوزویانی است که در این باره معتقد است که ایدئولوژی اسلام عامل ترس دشمنان از نظام اسلامی شده و می گوید: «بزرگترین ترس دشمن ایدئولوژی اسلام یعنی اهداف، استراتژی و فرآیند حرکت اجتماعی اسلام که میتواند ایجاد حرکت عمومی کند در هیچ دینی دیده نمی شود»
وی همچنین ترس دشمن از نظام اسلامی و رهبری را در سه بعد؛ اتصال نظام اسلامی به فلسفه تاریخ به عنوان بالاترین قدرت و پشتوانه نظام برای تحقق، ایستادگی همراه با بصیرت مردم با وجود همه مشکلات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و هجمههای دشمن در همه عرصههای حقیقی و مجازی و نیز اتحاد مردم در جامعه اسلامی می داند.(...ادامه)
حریت و آزادگی زمینه ساز استقلال نظام اسلامی
استقلال و آزادی به عنوان شعارها و اهداف انقلاب اسلامی همواره مورد توجه کارگزارن نظام بوده و با توجه به اهمیت این موضوعات در شکوفایی استعدادهای درونی نظام، می توان گفت که استقلال نظام اسلامی در حوزه های گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به عنوان موتور محرک پیشرفت و دستاوردهای نظام محسوب می شود.
حجت الاسلام عبدالصالح شمساللهی پژوهشگر حوزوی پیرامون میزان آزادی در نظام اسلامی می گوید: « به تاريخ انقلاب كه نگاه كنيم به جرأت ميتوان گفت بر عكس ادعاي مطرح شده از جانب بعضي به صرف اختلاف نظر علمي با هيچكس در انقلاب بر خورد نشده است و اگر برخوردي شده است عنواني ديگر بر افعال فرد مترتب بوده است كه موجوديت نظام اسلامي را به خطر انداخته و يا در اداره امور كشور اخلال ايجاد نموده است»
وی معتقد است: «از افتخارات نظام اسلامي -كه مبتني بر اصل مترقي ولايت فقيه است- اين است كه بر عكس آنچه مخالفان لندن نشين ادعا کرده و بوقهاي داخلي آنها تكرار مي كنند جمهوری اسلامی، آزادترين سرزمين براي اظهار نظر است، اينجا سرزميني است كه مجلسش به رهبرش با همه اقتدار جام زهر تعارف ميكند و صاحب منصبانش خود را مجاز به نقد رهبري ميدانند. اينجا خط قرمز مصالح مردم، نظام و انقلاب است و معيار تصميم گيري فقه است.»(... ادامه)
آیت الله سید محمد امین خراسانی استاد درس خارج حوزه علمیه قم نیز حریت و آزادی اسلامی را از دستاوردهای نظام اسلامی دانسته و اظهار می کند: «در هیچ جای عالم سراغ نداریم که یکحکومتی مانند انقلاب اسلامی به همه آزادی بیان، آزادی نقد و آزادی اندیشه داده باشد، همچنین باید گفت که مستقل تر از نظام اسلامی در دنیا وجود ندارد.»
وی ادامه می دهد: «رسیدن به حریت و آزادی اسلامی شرایطی دارد و جامعه باید در راه نیل به آن همه سختی ها، تهدیدها، تحریم ها و غیره را تحمل کند، نه اینکه به مثابه چند مشکل اقتصادی و گرانی و غیره کاری کنیم که راه نفوذ دشمن به مسائل کشور را باز کنیم؛ بر اساس فرموده های رهبر معظم انقلاب ما هنوز به نقطه مطلوب انقلاب اسلامی نرسیده ایم و ضروری است با پایبندی به آرمان های انقلاب اسلامی مسیر سرسخت رسیدن به آزادگی را طی کنیم.»(... ادامه)
استقلال نظام اسلامی غیرقابل خدشه
همچنین حجت الاسلام والمسلمین کلباسی رییس مرکز تخصصی مهدویت استقلال کشور را سرمایه اصلی نظام اسلامی دانسته و عنوان می کند: « ما در عرصه های نظامی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تحت مدیریت هیچ کشوری نبوده و نیستیم و حتی غیر منصف ترین افراد هم اعتراف می کنند که کشور ما در سیاست های خود و مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به صورت مستقل عمل می کند.»
وی می افزاید: «حتی دشمنان انقلاب هم نمی توانند اصل استقلال جمهوری اسلامی ایران را مخدوش کنند؛ شاید مشکلات و کارشکنی هایی در برخی بخش ها وجود داشته باشد، اما استقلال کشور را هیچکس نمی تواند زیر سؤال ببرد.»(... ادامه)
حجت الاسلام اشکوری یکی دیگر از اساتید حوزه علمیه و کارشناس مسائل سیاسی نیز با برشمردن عناصر استقلال آفرین می گوید: «در تأمین استقلال، عناصر قدرتساز برای رسیدن به آرمانهای انقلاب توانستهاند گامهای بسیار مؤثری بردارند و گستره مسائلی مانند تحقق امنیت، منافع، قدرت و اهداف ملی را در این زمینه افزایش بدهند که اگر این عناصر نبودند برداشتن این گامها امکانپذیر نبود.»
وی می افزاید: « استقلال یکی از پارامترهای امنیت ملی است، یعنی اگر استقلال کشوری در خطر بیفتد بهاین معنا است که امنیت آن کشور در خطر افتاده است و هرکشوری برای حفظ امنیت خود باید استقلال خود را حفظ کند؛ بنابراین مسئولیت نخبگان در سراسر دنیا ایناست که از طریق آگاهی بخشی به جامعه بهگونهای رفتار کنند که نتیجه آن حفظ امنیت ملی و گسترش آن شود و ضربهای به استقلال سیاسی، امنیتی، اقتصادی و... وارد نشود.»(... ادامه)
حجت الاسلام گواهی رییس سازمان بسیج طلاب و روحانیون کشور نیز معتقد است: «کشور ما در دوران طاغوت در هیچ زمینه ای استقلال نداشت، بلکه در همه مسائل اعم از عرصه های نظامی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی به طور کامل وابسته به غرب عمل می کرد و مستقیماً به وسیله استکبار جهانی مدیریت می شد تا جایی که حتی غربی ها به خود اجازه دادند تا مسأله حذف نام کشور را از روی نقشه جهانی مطرح کنند، اما امروزه به وسیله انقلاب اسلامی به کشوری اثرگذار نه تنها در منطقه بلکه در سیستم بین المللی تبدیل شده ایم.»
وی ادامه می دهد: «اگر هم اکنون با روحیه «ما می توانیم» به مسائل نگریسته شود، همانند اوایل انقلاب که توانستیم در جنگ تحمیلی پیروز شویم، تحریم ها را پشت سر بگذاریم و دشمنی های داخلی را شکت دهیم، به یقین امروزه نیز خواهیم توانست بر همه مشکلات غلبه کرده و به معنای واقعی کلمه به خودکفایی برسیم»(... ادامه)
حجت الاسلام ابوالحسن احمدی شاهرختی مبلغ بین المللی حوزه علمیه نیز در این باره می گوید: «ایران در دوران طاغوت مستعمره آمریکای جنایتکار بود و هیچگونه استقلالی از خود نداشت و در آن دوران منافع ما در سایه منافع استکباری غربی ها پایمال می شد و ما را به عنوان پُلی برای رسیدن به منفعت بیشتر در منطقه تلقی می کردند و تنها درصدد به یغما بردن ظرفیت های کل کشور بودند»
وی اضافه می کند: «یکی از آرمان های والای نظام جمهوری اسلامی که در شعارهای انقلابیون عنوان شد شعار «استقلال» است که در کنار واژه «آزادی» همچنان در فضای مطالبات مردم خودنمایی می کند و از اهداف والای جمهوری اسلامی به شمار می رود و جریان انقلاب از ابتدا با رهبری امام خمینی(ره) به دنبال کسب استقلال در همه زمینه ها بود و دشمن در طول تاریخ انقلاب اسلامی همواره از راه های مختلف به دنبال از بین بردن استقلال ما بوده است، اما امروزه توانسته ایم خودمان را از بند استکبار رهایی بخشیم و در سیاست های خود مستقلانه عمل کنیم.»(... ادامه)
تحکیم بنیان خانواده
موضوع خانواده در نظام اجتماعی اسلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است بگونه ای که ساخت جامعه از طریق ساخت خانواده ها رقم می خورد.
با توجه به اهمیتی که نهاد مقدس خانواده در ساخت جامعه دارد، انقلاب اسلامی برنامه ریزی مناسبی برای هدایت فکری و فرهنگی و ایجاد جریان فرهنگی از درون خانواده ها را آغاز کرد و این در حالی است که پیش از انقلاب، رژیم طاغوت به دنبال استحاله فرهنگی خانواده ها از طریق فرهنگ وارداتی و فروپاشی نظام خانواده بود.
حجت الاسلام محمدمهدی مرادی پژوهشگر حوزه علمیه قم تحکیم بنیان خانواده را یکی از اصول اساسی انقلاب می داند و می گوید: « انقلاب اسلامی به عنوان نقطه شتاب دهنده حرکت به سمت ظهور و تمدن نوین اسلامی توانسته است فرهنگ تربیت قرآنی تحکیم بنیاد خانواده و منزلت زن مسلمان را به رخ کشورهای مسلمان بکشاند و نشان دهد می توان مسلمان بود و کشوری کاملا اسلامی داشت و زیر یوغ اجنبی نبود.»
وی می افزاید: « قبل از انقلاب اسلامی هر چه مردم به طرف فرهنگ غربی بیشتر سوق پیدا می کردند، رنگ و بوی دینی نیز کاسته می شد و هر چه رنگ و بوی دینی خانه کمرنگ می شد بنیان خانواده نیز سست تر می شد. انقلاب اسلامی تفاوتش با دیگر انقلاب های دنیا در این است که توانست منش مذهبی و اصالت دینی خود را رواج دهد و صرفا سیاست را در انقلابش پیاده نکند. انقلاب ما انقلاب همراه با اسلام بود و این معنا در حقیقت تلاش برای نهادینه کردن اسلام در زندگی بود.»(... ادامه)
بومی سازی ارزش های بنیادین مدرنیته
تقابل میان سنت و مدرنیته از موضوعات پر چالش در بحث های نظری در فضای حوزه و دانشگاه بوده و هرکدام از این نظریات طرفداران و مدافعان خاص خود را دارد.
به اعتقاد حسن رضایی، پژوهشگر عرصه رسانه و دانش آموخته حوزه علمیه قم، در عصر انقلاب اسلامی، براي اولين بار زمينه نقد درست سنت و مدرنيته در ايران و ايجاد نوعي «مدرنيته بومي» يا « مدرنيته ايراني» فراهم شده است.
وی در این باره عنوان می کند: «زمينههاي درك درست روند مدرنيته و تلاش براي بومي ساختن ارزش هاي بنياني مدرنيته در ايران براي اولين بار پس از پيروزي انقلاب اسلامي فراهم شده است بطوریکه در دوران نوسازي جامعه ايران در چند دهه اخير شاخص هاي اجتماعي جوامع مدرن چون رشد شهرنشيني، افزايش سطح سواد، رشد طبقة متوسط و غيره ايجاد شدهاند؛ همچنين، با استقرار نظام جمهوري در ايران بسياري از نهادها و مفاهيم مدرن چون مشاركت، انتخابات، مجلس، تفكيك قوا و غيره براي اولين بار تجربه شدهاند و نسل كنوني روشنفكران و مردم ايران تجربههاي بسيار گرانبهايي از دوران انقلاب، جنگ، بازسازي و فراز و نشيب هاي آن دارند؛ همه اين قرائن و شواهد نشان ميدهد كه براي اولين بار زمينة نقد درست سنت و مدرنيته در ايران و ايجاد نوعي «مدرنيته بومي» يا « مدرنيته ايراني» فراهم شده است.»(... ادامه)
جهانی سازی و حرکت به سمت تمدن اسلامی با تکیه بر مقابله با استکبار
انقلاب اسلامی ایران به دلیل ماهیت خود که برخاسته از توده های محروم و مستضعف جامعه بود، همواره به عنوان ملجأ و پناهگاه مستضعفان و پا برهنگان جهان ایفای نقش کرده و این موضوع سبب شده است تا تشکیل جبهه متحد مستضعفان عالم در برابر جبهه استکبار به رهبری ایران، حرکت به سمت مقابله با استکبار و نابودی جبهه استکبار و رقم زدن تمدن نوین اسلامی با سرعت بیشتری ادامه یابد.
حجت الاسلام مهدی قیاسی، پژوهشگر حوزه علمیه قم در ارتباط با این موضوع می گوید: « انقلاب خمینی رهبر کبیر انقلاب اسلامی اعتماد به نفس را به مستضعفان جهان برگرداند؛ این انقلاب را می توان پایان حیاط خلوت استکبار دانست که از جهل و استضعاف ملت ها استفاده کرده و مردم را تبدیل به بردگانی برای حرکت چرخه توسعه و افزودن ثروت ها و قدرت های باد آورده برای خود کرده بودند.»
وی اضافه می کند: « انقلاب اسلامی ایران مرزهای جغرافیایی را در نوردیده و تبدیل به گفتمانی جهانی برای مقابله کوخ نشینان و کاخ نشینان، مستضعفان و سرمایه سالاران و ظالمان و مظلومان جهان شده است و پیروان و شاگردان ولی امر مسلمین جهان در خارج از مرزهای ایران جان خود را در راه این مبارزه حق و باطل فدا کرده و آمادگی خود برای ظهور حضرت ولیعصر را ثابت با بصیرت خود ثابت می کنند.»(... ادامه)
حجت الاسلام محمدمهدی مرادی، پژوهشگر حوزه علمیه قم نیز در این باره عنوان می کند: «حرکت انقلابی مردم و تشکیل نظام اسلامی و برهم ریختن نظم ساختگی نوین جهانی که آمریکا و هم پالگی هایش دنبال می کردند امروزه به مرزی رسیده است که رژیم صهیونیستی برای بقاء خود دست و پا می زند و ایران اسلامی هرروز در سطح بین المللی قدرتمند تر ظاهر می گردد و وحدت امت اسلام خودش شاخصه ای است برای رسیدن به تراز تمدن نوین اسلامی که پیشدار آن ایران است.»
وی تأکید می کند: «استراتژي «وحدت امت اسلامي» و «نزديكي جوامع ستمديده و مستضعف» از ايدههاي بنيادين امام خميني است كه هم باعث تقويت و توانمند شدن آنان ميگردد و هم زمينه ساز و مقدمهاي براي انقلاب جهاني امام مهدي (عج) می شود»(...ادامه)
حجت الاسلام محمدهادی سمتی، پژوهشگر حوزه علمیه قم نیز در این باره معتقد است: « انقلاب اسلامی ایران در میان همه انقلاب های جهان، تنها نهضتی است که با هدف مبارزه با مستکبران عالم صورت گرفت و هر آنچه در سایر انقلاب ها اتفاق داد چندان رنگ و بوی «تقابل با استکبار» را نداشت.»
وی ادامه می دهد: « انقلاب اسلامی ایران در سال 57 آغازی بود برای پیمایش یک مسیر سراسر فراز و نشیب که در نهایت به تحقق تمدن اسلامی منجر خواهد شد. در این مسیر مانع بزرگی را هم باید پشت سر بگذاریم تا به هدف نهایی که برپایی حکومت مستضعین و صالحین است برسیم و باید بدانیم که ایستادگی در برابر ظلم ۷۰ ساله به ملت فلسطین و برخورد تمام عیار با مظاهر کفر و نفاق و تقویت جبهه مقاومت اسلامی از لوازم استکبارستیزی است و اگر جز این باشد استمرار و استقامت انقلاب اسلامی ناکام خواهد ماند.»(... ادامه)
فرهنگ جهاد و شهادت و مدیریت جهادی
ترویج و نهادینه سازی فرهنگ جهاد و شهادت در جامعه به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی توانسته نظام را از گردنه های سخت و خطرناک عبور داده و موجب ایجاد روحیه جهاد و ایثار در عرصه مدیریت شده و پیشرفت های چشمگیری را نصیب نظام اسلامی کند.
حجت الاسلام مجتبی صداقت، پژوهشگر و دانش آموخته حوزه علمیه قم تکیه بر ایمان و جهاد را رمز ماندگاری و تداوم مسیر انقلاب می داند و معتقد است: «شعار «ایمان، جهاد، شهادت» قبل از پیروزی انقلاب به عنوان روش و چگونگی مبارزه، سرمشق مبارزان انقلابی قرار گرفت و انقلاب ما نیز در تداوم انقلاب عاشورا و الگوگیری از آن شکل گرفت. این شعار ریشه در ضدیت دائمی شیعه با ظلم، و طرفداری آن از عدل با الگوگیری از عاشورا و شهادت دارد و امروزه برای حفظ و تداوم انقلاب، به آن نیاز بیشتری است.»
وی ادامه می دهد: « امام خمینی رمز اول پیروزی در انقلاب را ایمان ثابت مردم میداند و اگر مجاهدت امام خمینی و مردم ایران در راه اعتلای کلمه «الله»، و ایثار و گذشت آنها از مال، جان، فرزندان و هستی خود در مبارزه با رژیم ستمشاهی برای تحقق حكومت اسلامى نبود، این انقلاب به ثمر نمینشست»(...ادامه)
حجت الاسلام عبدالصالح شمس اللهی، پژوهشگر حوزه علمیه قم نیز فرهنگ جهادی را عامل پیشرفت کشور می داند و معتقد است: « يكي از اصليترين آرمانهاي انقلاب اسلامی تغيير شيوه مديريت كشور از مدل ليبرال سرمايه داري به مدل جهادي بود تا از اين رهگذر بستري مناسب براي تعالي انسانها فراهم نمايد و خليفة اللهي را به عينيت نزديكتر سازد.»
وی تأکید می کند: «در بخشهايي مثل صنعت موشكي، و صنعت هستهاي مديران جهادي مثل شهيد طهراني مقدم و شهيد شهرياري وجود داشتند كه با اتكا به وعده هاي صادق الهي و با روحيه تكليف محور و انگيزه خدمت به بندگان خدا در پرتو علم و با حركت فعال توانستند بزرگترين دستاوردها را براي كشور بياورند، اما از آنجا كه اين روحيه در بخشهايي مثل خودرو و صنعت كمرنگ بوده است در آن بخشها كندي پيشرفت را به وضوح مشاهده ميكنيم»(...ادامه)
افزایش مشارکت سیاسی مردم
افزایش مشارکت سیاسی مردم و نقش برجسته مردم در تعیین سرنوشت خویش موضوعی بود که پس از انقلاب و به سبب شکل گیری نظام اسلامی بر پایه مردم سالاری دینی رخ داد و این موضوع را می توان یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب نامید.
حجت الاسلام و المسلمین محمد ملک زاده استاد حوزه و دانشگاه در این باره می گوید: « یکی از شاخصه های اصلی انقلاب اسلامی بحث مشارکت سیاسی است؛ مسأله ای که ما قبل از انقلاب می توانیم بگوییم اصلا نداشتیم یا اگر بود فرمایشی و نمایشی بود و اصولا مردم جایگاهی نداشتند و شأنی در این قضیه از طرف حکومت سطلنتی برایشان لحاظ نمی شد، چون ساختار رژیم پهلوی برنمی تابید که مردم جایگاه آزادانه در قدرت داشته باشند و باید گفت یکی از اصلی ترین شاخصه های انقلاب اسلامی در مقایسه با رژیم شاهنشاهی در حقیقت مشارکت سیاسی و حضور مردم در عرصه قدرت است.»
وی تأکید می کند: «ما بعد از انقلاب اسلامی برای هر یک سال یک انتخابات داشتیم و این تقریباً در طول تاریخ نظامهای سیاسی ایران و همین طور نسبت به سایر کشورها که بخواهیم مقایسه کنیم بی سابقه است و از یک آمار بسیار بالا و مطلوبی برخوردار است. بنابراین فکر می کنم این مقوله قابل مقایسه نیست که بخواهیم قبل و بعد انقلاب را در بحث انتخابات بسنجیم چون که واقعیت این است که اصلاً عرصه انقلاب در همین عرصه انتخابات بود و حضور مردم و مشارکت مردم در قدرت سیاسی بود.»(... ادامه)
به هر روی، دستاوردهای فراوانی که پس از انقلاب به برکت نظام اسلامی در حوزه های گوناگون به دست آمده است، نیازمند تبیین دقیق دارد تا از این منظر نسل سوم و چهارم انقلاب با دستاوردهای نظام اسلامی از یکسو و وضعیت جامعه در دوران پیش از انقلاب از سوی دیگر آشنا شده و از این طریق بتوانند شیرینی دستاوردهای نظام را بیش از پیش احساس کنند ./872/ز۵۰۲/س